"علی حکیم جوادی"، معاون وزیر ارتباطات این روزها بسیار پر کار شده است؛ نه به خاطر ریاست سازمان فناوری اطلاعات ایران و دبیری شورای عالی فناوری اطلاعات، بلکه به دلیل آماده‌سازی مقدمات راهاندازی شبکه ملی اطلاعات که این روزها تمام دغدغه وزارتخانه و سازمان فناوری اطلاعات شده است.
خبرگزاری فارس با حکیم جوادی گفتگویی انجام داده که در ادامه می آید:
شبکه مفصلی که قرار است راهاندازی کنید را با چه محتوایی پر خواهید کرد؟
یکی از موانع پیش روی فعالان تولید محتوا، سهم ناچیز 10 درصدی تولیدکنندگان از درآمد سرویس است.
با وجود ویژگی‌های ذاتی این حوزه از جمله توجیه اقتصادی، پتانسیل بالای ایجاد کار و سرمایه اولیه اندک، مشکل سودآوری مانع از ورود علاقمندان به تولید محتوا می‌شود.
با راهاندازی شبکه ملی اطلاعات، بازار تولید محتوا رونق خواهد گرفت و با تنظیم روابط تولیدکننده و سرویس‌دهنده، ورود به این عرصه توجیه‌پذیر خواهد شد.
سهم اقتصادی فناوری اطلاعات و رسانه‌های دیجیتال، در تولید ناخالص ملی چه میزان است؟
رقم دقیق این شاخص در حال آمارگیری است، اما خوشبختانه آماری که از حجم صادرات در این حوزه اعلام می‌شود، مطلوب است.
اخیرا نیز اعلام شده که در سال گذشته 150 میلیون دلار در این حوزه صادرات داشته‌ایم که به نظر می‌رسد می‌تواند رقم درستی باشد و در این صورت عدد قابل توجهی است.
همچنین با همکاری سازمان فناوری اطلاعات ایران و انجمن صادرکنندگان، آیین‌نامه‌ای در حال تهیه است که امیدواریم این آیین‌نامه سبب رونق صادرات فناوری اطلاعات شود.
نظرتان در خصوص حضور در نمایشگاه‌های بین‌المللی چیست؟
ما چندان در نمایشگاه‌های بین‌المللی حضور نداریم؛ اگر بخواهیم بازار صادرات را گسترش دهیم باید البته با شناخت و مطالعه، در اکثر نمایشگاه‌های بین‌المللی شرکت کنیم.
برای این کار باید متولیان مناسبی وجود داشته باشند که بتوانند سایرین را دور خود جمع کنند؛ ما در برخی موضوعات بین المللی سعی کرده‌ایم این همگرایی را ایجاد کنیم، حال چه در قالب کمیته ملی یا متولی بخش دولت.
در بخش نمایشگاه‌ها نیز امید است بتوانیم با کمک وزارت صنعت، معدن و تجارت و سازمان نمایشگاه‌ها، کاری کنیم که در برخی نمایشگاه‌های بین‌المللی حضور موثر و محکمی داشته باشیم و صنعت و محصولات خود را معرفی کنیم.
کمک دولت به چند شکل می‌تواند انجام شود؛ بسیاری از کشورهایی که درحوزه صادرات موفق عمل کردند، قطعا بدون حمایت و هدایت دولت موفق نمی‌شدند.
در مرحله نخست باید بازار هدف و نمایشگاه‌هایی که می‌تواند برای صادرات ما مؤثر باشد را شناسایی کنیم تا در قدم بعدی بتوانیم بخش خصوصی را برای ورود به این عرصه کمک کنیم.
برای محصولات ایرانی چه بازارهای خارجی می‌تواند وجود داشته باشد؟
کشورهای فارسی زبان همسایه که تعدادشان کم هم نیست، اغلب به محصولات فارسی علاقمند هستند و می توانند بازار خوبی برای محصولات ایرانی باشند.
در زمینه صادرات محصولات فناوری اطلاعات، به این نتیجه رسیده‌ایم که بسیاری از کشورهای آشنا با زبان، فرهنگ و ادبیات فارسی و کشورهای مسلمان به دلیل اشتراکات میان ما و آنها، پتانسیل خوبی برای استفاده از محصولات ایرانی دارند.
به نظر شما در زمینه تولیدکننده محتوا، خلا قانونی وجود دارد؟
به نظر من در کشور قانون به اندازه کافی وجود دارد. البته به دلیل گستردگی و تازگی حوزه فناوری اطلاعات، تمام کشورهای دنیا نیاز به قوانین تکمیلی در این حوزه خواهند داشت.
در این حوزه ضرورت قانون حمایت از مالکیت معنوی بیش از سایر قوانین احساس می‌شود که باید آن را در نظر داشت.
آیا تاکنون اقدامی در جهت ساماندهی و هماهنگ شدن فعالان حوزه تولید محتوا شده است؟
قطعا حرکت‌هایی انجام شده، اما شاید کافی نبوده است؛ یکی از دلایل نیز این است که زیرساخت‌های لازم برای این کار، هم‌اکنون در حال کامل شدن است.
در سال‌های آتی یک جهش در زمینه تولید محتوا در کشور خواهیم داشت. باید در حوزه محتوا بسیار جدی وارد شویم تا بتوانیم با ساماندهی فعالان این بخش حداکثر توان ملی را برای افزایش سهم ایران در تولیدات محتوای جهانی به کار ببندیم.
پس از راهاندازی شبکه ملی اطلاعات، بزرگترین دغدغه، تولید محتوای ایرانی مفید، سالم و کابردی برای مردم خواهد بود که پاسخ‌گویی به این دغدغه، نیازمند برنامه ریزی حساب شده است.
برای این منظور، در قدم نخست، ما در وزارت ارتباطات وظیفه خود می‌دانیم که زیرساخت‌های لازم را برای تولید محتوای ایجاد کنیم.
از سوی دیگر، آمارهای جهانی حاکی از این است که تولید محتوا در دنیا، از بنگاه‌های بزرگ به سمت بنگاه‌های فردی سوق می یابد و سهم زیادی از محتوای تولیدی در دنیا به وسیله افراد در اقصی نقاط دنیا در حال تولید هستند.
مهم‌ترین مشکل و موانعی که شرکت‌های تولیدکننده محتوا و رسانه‌های دیجیتال با آن مواجه هستند، چیست؟
تولید محتوا یک بخش از کار است و رساندن محتوا به دست مصرف کننده بخش دیگر؛ لزوما تولید کننده محتوا، اپراتور و سرویس‌دهنده نیست.
هم اکنون سهم سود تولیدکننده محتوا از سود حاصل از فروش محتوا، بسیار کم است؛ در برخی بخش‌ها نیز می‌دانم که این نسبت 5 درصد به 95 درصد یا 10 درصد به 90 درصد است که این رقم‌ها بسیار کم است.
برای مثال کسانی که هم اکنون محتوای مرتبط با تلفن همراه تولید می‌کنند، بخش کوچکی از درآمد اپراتور را دریافت می‌کنند.
اما در دنیا این طور نیست که تولیدکننده محتوا سهم بسیار کمی از درآمد حاصل از فروش محتوا را داشته باشد. این مشکل، یکی از موضوعات جدی است که باید ساماندهی شود و سرویس‌دهندگان نیز باید بدانند که حمایت بیشتری از تولیدکنندگان محتوا لازم است.
علاوه بر این، اگر بخواهیم در آینده، سرویس‌‌دهنده‌های بیشتری وارد شبکه ملی اطلاعات شوند، این سرویس‌‌دهنده‌ها قطعا نیاز به محتوا خواهند داشت و در این مرحله تولید کنندگان محتوا باید حمایت شوند تا بتوانند ادامه حیات دهند، فعالیت برایشان صرفه اقتصادی داشته باشد و قادر به جذب افراد بیشتری باشند و با کمک آنها سطح کیفیت محتوای تولیدی خود را افزایش دهند.
امروز در دنیا، کسانی که در زمینه تولیدِ بازی فعالیت دارند، سهم قابل توجهی از درآمد سرویس‌دهنده را به خود اختصاص می‌دهند و این رقم نیز، عدد کمی نیست.
امروز ما نیز باید بحث درآمد در حوزه محتوا را به گونه‌ای توجیه‌پذیر کنیم که خیلی‌ها برای وارد شدن به این عرصه علاقه داشته باشند.
به یقین حوزه محتوا، حوزه درآمدزایی خواهد بود؛ همچنین علاوه بر پتانسیل بالا برای اشتغال، نیاز به سرمایه اولیه اندک دارد.
باید به حوزه محتوا بیشتر بپردازیم و روابط بین تولیدکننده و سرویس‌دهنده مشخص شود، ضمن اینکه به دلیل اینکه این حوزه، حوزه جدیدی است، به استفاده از تجارب دیگر کشورها نیاز داریم.
از آن جایی که پایه اصلی شبکه ملی اطلاعات، بحث محتوا است، اعتقاد ما این است که با راهاندازی این شبکه، بازار تولید محتوا رونق خواهد گرفت.
با توجه به فرابخشی حوزه تولید محتوی، به هماهنگی با بسیاری بخش‌ها نیاز است.
ضمن اینکه در بخش خدمات در شبکه ملی اطلاعات، ماتریس مسئولیت‌‌ها در حال مشخص شدن است.
یکی دیگر از موضوعات مهم در تولید محتوا، ابزارهای تولید محتوا است که باید در اختیار تولیدکننده قرار گیرند تا بتواند ایجاد اشتغال کنند.
لازمه اینکه تولیدکنندگان بتوانند در کنار هم قرار گیرند و مجموعه‌های بزرگ تر را برای اجرای پروژه‌های بزرگ‌تر ایجاد کنند، ایجاد سندیکاها است.
در بند الف ماده 46 قانون برنامه پنجم، موضوع حمایت از صنعت فناوری اطلاعات نیز مطرح شده که آیین‌نامه اجرایی آن، نیز آماده است.
امیدواریم با همکاری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بتوان تولید محتوا را گسترش داد و به سطح قابل قبولی از تولید محتوای جهانی رساند.
نظرات شما عزیزان:
تبادل صحبتهای ناگفته
